Osmanli Imparatorlugunun Basarisinin sirri
Osmanlilar uc kitaya yayilan milletleri asirlarca huzur ve sukun icinde idare ettiler. Osmanlilarin, turlu turlu kani tasiyan, turlu dil konusan, baska baska âdet ve ananelere bagli olan cok kulturlu milyonlarca insani, aralarindaki farklari biraktirarak, bir inanc veya fikir etrafinda toplayip, alti asir hukum suren muazzam bir imparatorluk kurduklarini biliyoruz.
Osmanlilarin bu basarisi zannedildigi gibi yanlizca askerî degildi. Yanî kaba kuvvete dayanmiyordu. Askerî yontem Osmanlilarin basvurduklari en son care idi. oyleyse, onlari gayelerine ulastiran ve uzun omurlu kilan esas âmiller nelerdi? Bu basariyi kazanmakta nasil ve hangi metodlari kullanmislardi?
Basarili olmalarini sagalayan bircok metodlari vardi. Bu metodlardan biri, belki de en onemlisi ornek bir hayat sunmalaridir. Anadolu'da yerli halka, gerek inanclari ve toreleri, gerekse daha genis ifâdesi ile kulturleri uzerinde herhangi bir baski uygulanmamistir.
Avrupa ortacaginda gorulen engizisyonlar ve benzeri uygulamalar, islâm âleminin hicbir devrinde gorulmedigi gibi, Osmanlilarda da ne devlet ve ne de diger ileri gelenlerce veya belli bazi teskilatlarca bilinen ve uygulanan seyler degildi.
Aksine tam bir inanc hurriyeti hâkimdi. cunku, islâmiyetin, "Dinde zorlama yoktur" prensibine Osmanlilar sâdik kaliyorlardi. Kimse zorla Musluman olmaya zorlanmiyordu. Yaptiklari tek sey; yerli halk arasina Musluman Turklerin getirilerek yerlestirilmesi, kendi inanclarinin geregini en ari ve duru hâliyle yasamak suretiyle onlara bir alternatif sunmalari idi.
Bu sekilde, yerli halk, kendi hayat tarzlari ile Musluman Turklerin hayat tarzlarini gorup, mukayese yapabilme firsatina sahip kilinmis oluyorlardi.
Bu gâye ile Yildirim Bayezid, istanbul'u muhasara ettikten bir muddet sonra Timur Han ile aralari acilinca, muhasarayi kaldirmak icin Bizans ile anlasirken koydurdugu anlasma maddelerinden birisinin geregi olarak istanbul'un Sirkeci kesiminde, Tarakli, Goynuk ve Karadeniz sahillerinden 700 hanelik bir Musluman-Turk mahallesi kurdurmustur.
Bu tur faaliyetlerin asil maksadi islâm ahlâkini gayri muslimlere tanitmaktir. Bu tanitma faaliyetlerine baski denilemeyecegi gibi, propaganda demek bile guctur. cunku, hicbir propoganda ve hicbir reklam gercegin yuzde yuz ifâdesi degildir. Bu ornek yasayis ise .... ( Yazının tamamı aşağıdaki sitede)
alinti